Aπό την αρχαιότητα οι Έλληνες αλλά και πολλοί άλλοι λαοί όπως οι Αιγύπτιοι, οι Σουμέριοι, οι Βαβυλώνιοι, οι Ρωμαίοι, είχαν εντάξει το μέλι στη διατροφή τους ως εξαιρετικό θεραπευτικό μέσο.
Το ταξίδι από τη μέλισσα στο βάζο ξεκινά με το νέκταρ που συλλέγουν οι μέλισσες από τα άνθη και τις εκκρίσεις μελιτοφόρων δασικών φυτών ή εντόμων. Τα ένζυμα στο σάλιο τους διασπούν τη σακχαρόζη σε γλυκόζη και φρουκτόζη, οι οποίες αποθηκεύονται στις κερήθρες για να θρέψουν την κυψέλη κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Στην κερήθρα η περίσσεια νερού εξατμίζεται μέσω του σταθερού αερισμού από τα φτερά των μελισσών. Το παχύ, κολλώδες υγρό που προκύπτει είναι αυτό που ξέρουμε ως μέλι.
Ανάλογα με το φυτό προέλευσης, το μέλι έχει διαφορετική γεύση, χρώμα, άρωμα και αναλογία συστατικών. Λόγω της πλούσιας χλωρίδας, το ελληνικό μέλι ποιοτικά και γευστικά συγκαταλέγεται στα καλύτερα παγκοσμίως. Τα βασικά του είδη είναι το θυμαρίσιο, το πευκόμελο, των ανθέων, το ρεικόμελο, το βαμβακόμελο, της ελάτης, της καστανιάς, των εσπεριδοειδών, του ηλίανθου και της ερεικής.
Τα κύρια διατροφικά συστατικά του είναι οι υδατάνθρακες (γλυκόζη και φρουκτόζη), οι πρωτεΐνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, αμινοξέα, ένζυμα, ιχνοστοιχεία (ασβέστιο, χαλκό, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο, ψευδάργυρο) και νερό. Όσον αφορά τη θερμιδική του αξία, μία κουταλιά, που ισοδυναμεί με περίπου 21 γρ., δίνει 64 θερμίδες, ενώ η αντίστοιχη ποσότητα ζάχαρης έχει 84 θερμίδες.
Ο πιο απλός τρόπος για να καταλάβει κανείς αν ένα μέλι είναι αγνό είναι να διαπιστώσει τη ρευστότητα του κινώντας το βάζο. Όσο πιο πηχτό και παχύρρευστο είναι το μέλι τόσο λιγότερη υγρασία περιέχει, επομένως τόσο καλύτερη είναι και η ποιότητά του. Επίσης μπορείτε να πάρετε ένα ποτήρι με κρύο νερό και βάλτε μέσα μια κουταλιά της σούπας μέλι. Επειδή η πιο συνηθισμένη μέθοδος νοθείας του μελιού είναι με σιρόπι ζάχαρης ή γλυκόζης, τα οποία διαλύονται εύκολα στο νερό, αν το μέλι που αγοράσατε είναι νοθευμένο θα διαλυθεί στο νερό. Αντίθετα, αν το μέλι που αγοράσατε είναι αγνό θα μείνει αυτούσιο στον πάτο.
